WORMEN: HOE WEET IK OF MIJN HOND OF KAT WORMEN HEEFT?

Wormen komen vaker voor dan je denkt. Veel honden en katten hebben op enig moment in hun leven wormen. Vaak merk je er niets van, maar soms geeft het klachten als diarree, gewichtsverlies of jeuk rondom de anus. Wat minder bekend is, is dat een worminfectie ongemerkt schade aanricht aan de darmen, en daarmee aan het immuunsysteem en de algehele gezondheid. Zeker bij jonge dieren, dieren met minder weerstand of dieren met chronische klachten kunnen wormen net hetgeen zijn wat het dier niet kan gebruiken. Hoe weet ik dan of mijn hond of kat wormen heeft? Dat doe je door een wormonderzoek te doen!

Wormen leven in het lichaam van je dier, meestal in het maagdarmkanaal. Ze voeden zich daar met voedingsstoffen of bloed, afhankelijk van de soort. Daarmee verstoren ze de spijsvertering, zorgen ze voor beschadiging van de darmwand en belasten ze het immuunsysteem. En hoewel na een ontworming alles weer goed lijkt, blijven de gevolgen vaak nog lang merkbaar. Alleen: we koppelen dit als eigenaar meestal niet aan de wormbesmetting! Vooral in de darmen ontstaan er kleine beschadigingen die zich niet vanzelf herstellen. Hierdoor kunnen later voedselovergevoeligheden, jeuk of darmproblemen ontstaan.

Welke soorten wormen zijn er?

De meest voorkomende wormen bij honden en katten zijn spoelwormen, lintwormen, haakwormen en bij honden ook zweepwormen en de Franse hartworm. Daarnaast komt ook Giardia zeer regelmatig voor, wat officieel geen worm is, maar een eencellige parasiet.

Spoelwormen zijn de bekendste. Ze leven in de dunne darm en zijn besmettelijk voor mens en dier. Lintwormen verspreiden zich via vlooien of prooidieren. De Franse hartworm wordt overgebracht door slakken en komt ook in Nederland steeds vaker voor. Giardia verspreidt zich via besmet water of ontlasting en komt regelmatig voor op plekken waar meerdere honden samenkomen.

Symptomen van wormen herkennen

Een wormbesmetting is niet altijd zichtbaar. Veel dieren laten geen duidelijke signalen zien, terwijl ze toch wormen bij zich dragen. Enkele symptomen die kunnen wijzen op wormen zijn:

• wisselende ontlasting of diarree
• vermagering ondanks normale eetlust
• een doffe vacht of veel verharen
• een opgezette buik (vooral bij pups)
• jeuk rond de anus, zoals sleetje rijden
• meer windjes laten of rommelende darmen

Soms zie je wormen of segmenten van een lintworm in de ontlasting, maar dat is lang niet altijd het geval. Ook als je niets ziet, kan er toch sprake zijn van een besmetting.

Hoe raakt je dier besmet?

Dieren raken besmet door het eten van besmette prooidieren, gras, aarde of ontlasting. Ook vlooien kunnen een besmettingsbron zijn. Sommige larven dringen via de huid binnen. Puppy’s en kittens kunnen al besmet zijn via de moeder, zelfs als zij zelf geen wormen heeft op dat moment. Omdat wormeitjes lang kunnen overleven in de omgeving, blijft het risico op herbesmetting groot.

Ontwormen of eerst testen?

Veel mensen ontwormen hun dier nog steeds standaard vier keer per jaar. Toch is er steeds meer kennis beschikbaar waaruit blijkt dat dit lang niet altijd nodig is. Ontwormingsmiddelen zijn chemische stoffen die ook effect hebben op de darmflora en het microbioom. Als er geen wormen zijn, belast je het lichaam dus onnodig. Vooral bij dieren met een lage weerstand, pups, senioren of gevoelige darmen is dat geen goed idee.

Daarom is het veel logischer om eerst te testen of je dier wormen heeft. Er zijn betrouwbare ontlastingsonderzoeken beschikbaar waarbij gekeken wordt of er wormen of wormeitjes aanwezig zijn. Alleen bij een positieve uitslag geef je een ontwormingsmiddel. Dit is niet alleen beter voor je dier, maar ook voor het milieu en voorkomt resistentie bij wormen. Zo’n testkit kun je zelf bestellen  bij een parasitologisch laboratorium.

Natuurlijke ondersteuning bij wormbesmetting

Heeft je dier toch wormen? Dan is het verstandig om na de ontworming het lichaam te ondersteunen. De darmen kunnen beschadigd zijn en het immuunsysteem is aan het werk geweest. Met natuurlijke middelen zoals kruiden, probiotica (alleen als de darmwand niet beschadigd is!) en aangepaste voeding kun je het lichaam helpen herstellen. Soms is ook een reiniging nodig, afhankelijk van de situatie en het dier.

Een passend advies hangt altijd af van het dier zelf: hoe oud is je dier, welke klachten zijn er, wat is zijn voorgeschiedenis en welke middelen zijn eerder ingezet? Juist in deze fase kan goede begeleiding het verschil maken. Je voorkomt hiermee dat klachten blijven doorsudderen of steeds terugkeren. Heb je vragen? Dan mag je me die altijd stellen! 

Hoe voorkom je wormen bij je dier?

Een goede weerstand is de eerste stap. Wormen grijpen hun kans bij dieren die uit balans zijn. Door te zorgen voor goede voeding, voldoende beweging, mentale uitdaging en ontspanning versterk je de afweer van je dier. Zorg ook voor goede hygiëne: ruim ontlasting snel op en geef schoon drinkwater.

Daarnaast helpt het om twee keer per jaar een wormonderzoek te doen. Zo weet je zeker of ontwormen nodig is. Dit kun je ook al doen bij jonge dieren. Het is een waardevolle stap voor de gezondheid van je dier om eerst te weten of er wormen zijn voordat je dier een ontwormingsmiddel toegediend krijgt. Want een tablet erin zonder dat het nodig is, is niet “baat het niet, dan schaadt het niet”.

Wat kun je doen?

Wormen komen veel voor en zijn niet altijd zichtbaar. Toch kunnen ze voor ongemerkt veel schade zorgen in het lichaam. Testen is daarom belangrijker dan blind ontwormen. Alleen bij een positieve uitslag is het zinvol om een ontwormingsmiddel te geven. Heeft jouw hond of kat een wormbesmetting gehad, dan is er ondersteuning nodig om de balans in het lichaam te herstellen. Door te zorgen voor een sterk immuunsysteem en regelmatig te testen, kun je problemen voorkomen.

Heeft jouw dier een wormbesmetting gehad en herken je klachten als jeuk, oorontsteking, diarree of overgeven? Maak dan een afspraak voor een passend advies. Samen kijken we wat er echt nodig is voor jouw dier.