Hoewel de decembermaand door de meesten als een feestelijke maand wordt gezien, gaat het ook gepaard met iets wat veel honden niet zo leuk vinden: vuurwerk. Knallen die voor de hond uit het niets lijken te komen, kunnen vuurwerkangst veroorzaken. Sommige honden schrikken een beetje, maar anderen raken compleet in paniek bij het horen van een knal. Sommige honden zijn van jongs af aan bang, terwijl andere honden door slechte ervaringen bang worden. Hoe de angst voor vuurwerk ook ontstaan is, het is voor niemand fijn. Als eigenaar wil je dan ook graag dat je hond niet zo bang meer is van vuurwerk en dat voor hem of haar de decembermaand ook een feestmaand wordt. 

Ja, dat wil ik! Maar hoe ga ik dan om met de vuurwerkangst van mijn hond?

Eén van de belangrijkste dingen bij vuurwerkangst is jouw hond te leren zijn angst te hanteren. Om dat te gaan doen, wil je de oorzaak van de angst weten. Waarom is jouw hond bang van vuurwerk en hoe reageert hij? Dit is het startpunt van vuurwerkangst te laten verminderen. Iedere soort angst heeft namelijk een andere begeleiding nodig…

Het hele jaar door kun je samen met je hond aan de slag gaan om ervoor te zorgen dat de vuurwerkangst vermindert. De angst stabiliseren, dat is wat je wil. Juist de andere maanden van het jaar zijn dan dé beste maanden om te trainen. In december zijn er al snel teveel prikkels voor een hond met vuurwerkangst en kan er teveel spanning en druk ontstaan bij de training. In de rest van het jaar heb je als eigenaar meer controle en kun je op het tempo van jouw hond trainen, waardoor jullie samen het beoogde resultaat behalen en uiteindelijk een stressvrije jaarwisseling kunnen beleven. Dat kost tijd én inzet…

In de aanloopperiode naar oudjaarsdag is het daarom te kort dag om nog te trainen, maar er zijn wel maatregelen om jouw hond de decembermaand zo goed mogelijk door te laten komen. Ook tijdens de jaarwisseling zelf kun je er als eigenaar voor zorgen dat jouw hond zich prettiger voelt en niet teveel stress ondervindt. Weten wat je zelf kunt doen? Lees dan snel verder.

De oorzaak van de vuurwerkangst van jouw hond…

Heeft jouw hond vuurwerkangst, dan is hij daar helaas niet de enige in. Heel veel honden zijn bang van vuurwerk of andere harde knallen, zoals het geluid van luchtballonnen, schoten en luchtkanonnen in gewassen. Sommigen schrikken er alleen maar van, anderen raken volledig in paniek. Honden reageren vaak instinctief op dit soort geluiden. Met angst dus. Angst is een basisemotie. Als we er zo naar kijken, is angst “gezond”; als je geen angst kent, loop je namelijk gevaar. Angst zorgt voor voorzichtigheid en beschermt het dier tegen gevaar. Het stimuleert ook de aanmaak van adrenaline, wat zorgt voor de zogenaamde vecht- of vluchtreactie.

Angstig zijn ná een knal is dus nuttig en is eigenlijk een normale reactie op een plotseling geluid. Het wordt echter een probleem als angst de kans krijgt om te groeien. Wanneer dat gebeurt, zet het dier de angst vast en kan hij er niet meer goed mee omgaan. Om jouw hond goed te kunnen begeleiden met vuurwerkangst, is het eerst van belang te bekijken wat voor soort angst de hond ervaart. Want ook daar zijn nog verschillen in! 

Angst kan ontstaan vanuit een instinct. Ieder dier heeft een overlevingsinstinct, maar hoe hij reageert kan per hond verschillen. Neem bijvoorbeeld een hond die op straat heeft geleefd in een gebied waar veel orkanen voorkomen. Het dier handelt naar zijn overlevingsinstinct en zal tijdens een orkaan reageren op een manier die voor dat dier de meeste kans op overleving biedt. Op eenzelfde manier kan het dier reageren op vuurwerk. Het dier ervaart deze angst dus als nuttig, want het zorgt voor overleving. Een dergelijk instinct zal altijd aanwezig blijven in de hond. Wat we willen is dat deze hond zijn angst omzet naar voorzichtigheid. Dat doen we door de hond te leren dat hij ook anders kan reageren op vuurwerk. Met training voor dit soort angst beginnen we al in februari of maart. 

Dan zijn er ook nog honden die van nature voorzichtig zijn. Voorzichtigheid wordt vaak aangezien voor angst, maar dit is niet hetzelfde. Angst willen we niet, voorzichtigheid mag. Zolang de hond nog kijkt naar hetgeen waar hij van schrikt, mag voorzichtigheid er zijn. Vanuit de hond gezien is dit namelijk een nuttig mechanisme. Wel moet ervoor gewaakt worden dat voorzichtigheid niet omslaat in angst. Een hond die totaal niet meer bereikbaar is, dat wil niemand. Daarom ga je ermee aan de slag om een voorzichtige hond sterker in zijn schoenen te laten staan. Training daarvoor gaat het hele jaar door. 

Als laatste bestaat er ervaringsangst, bijvoorbeeld doordat er vuurwerk naar de hond is gegooid. Dit soort angst geeft ofwel een aanvalsreactie of zorgt voor vluchten. Om deze angst te kunnen begeleiden is het heel belangrijk dat er echt geen vuurwerk is, zodat de hond in zijn eigen tempo kan leren. Training start daarom in het voorjaar. Erfelijkheid, ras, karakter, maar ook de omstandigheden waarin een hond is opgegroeid en ervaringen die hij heeft meegemaakt zijn dus van belang voor het ontwikkelen van vuurwerkangst. Zoals je hebt gezien, is de decembermaand niet de juiste maand voor het trainen. Daarbij is iedere hond weer anders, en dus ook de training en ondersteuning die je kunt gebruiken voor jouw hond. Wil je specifiek advies, dan kun je het best een afspraak maken. Wil je weten wat je zelf alvast kunt doen voor jouw hond bij angst voor vuurwerk? Lees dan de tips hieronder!

Tip 1: Wat te doen in de aanloopperiode naar oudjaarsdag

In de decembermaand is het belangrijk de angst van je hond te erkennen, deze te neutraliseren en jouw hond durf te geven. Als jullie buiten lopen en er komt een knal, kun je laten blijken dat jij als baas de knal ook hoorde, maar dat jij het niet zo eng vond. “Ik snap dat je schrikt, als jij het eng wil vinden is dat goed, maar ik ervaar het niet zo als jij”. Je geeft met zo’n houding aan dat je wel degelijk hoorde dat er iets gebeurde, maar je gaat niet mee in de angst van jouw hond.

Maar wat wij vaak doen als eigenaar, is ontkennen dat er iets eng is! Vaak wordt er iets gezegd in de trant van “het is goed, er is niets aan de hand”. Dat is echter vanuit de hond gezien niet zo! De hond schrikt en jij als baas geeft aan dat er niets was, terwijl er wel degelijk iets aan de hand was. Dat maakt het probleem van de hond alleen maar groter, want jij als lid van zijn roedel begrijpt het niet en loopt daardoor gevaar. Bagatelliseren is dus niet de juiste manier. Je hond durf geven wel! Dit doe je door aan te geven dat je er samen instaat, dat jullie het samen wel aankunnen. Niet met commando’s, maar door samen te werken. Mocht jij als baas ook schrikken, wat heel logisch is, lach je er eens hardop om en vervolgen jullie samen jullie weg. 

Daarnaast kan het in december heel fijn zijn voor jouw hond om vaste, vertrouwde rondjes te lopen. Kies een zo rustig mogelijke route met zo min mogelijk kans op vuurwerk en maak het vertrouwd door iedere keer hetzelfde rondje te lopen, vooral in het donker. Binnen maak je een vertrouwde plek voor je hond, met zijn kleed, een speeltje en eventueel een kluif, en daar mag de hond naartoe als hij schrikt. Een veilige plek is een must voor je hond. Deze kiest jouw hond zelf!

Weet je niet wat jouw hond als veilige plek ziet? Laat dan een huisgenoot eens een stoel omgooien en kijk waar jouw hond heen wil. Naar boven, ergens onder, naar de badkamer of misschien zelfs naar de gangkast? Dan is dat de plek waar jij zijn vertrouwde plekje maakt. Een bench kan heel prettig zijn voor een hond met vuurwerkangst, maar kijk eens goed waar deze staat. Vaak niet op de plek die de hond zelf uitkiest als hij schrikt! 

Tip 2: Wat te doen met je hond op oudejaarsavond

Voor een hond met vuurwerkangst is het prettig als hij of zij thuisblijft met een relatief rustig gezelschap. Probeer het zo rustig mogelijk te houden, laat anderen naar buiten gaan en blijf zelf binnen. Vermijd opbouwende spanning, zoals aftellen naar 12 uur. In plaats van de televisie aan te zetten, is het beter om klassieke muziek op te zetten. Bach is een goede keuze; het zorgt voor natuurlijke ontspanning. Zelf rustig gaan zitten, je hond bij je in de buurt nemen of juist samen op zijn veilige plek gaan zitten en af en toe rustig tegen hem praten met een lage stem zorgt ervoor dat de hond niet in opwinding terechtkomt. Wil de hond zelf naar zijn veilige plek? Laat hem daar dan naartoe gaan. 

Tip 3: Ondersteun jouw hond met natuurlijke middelen tegen vuurwerkangst

Een hond met vuurwerkangst kan tijdens de vuurwerkperiode ondersteund worden met natuurlijke therapieën. Zo is Bach Rescue een bekend en veelvuldig gebruikt middel in hondenland. Vaak is het echter niet helemaal passend bij de hond én je leert jouw hond niet omgaan met zijn angst. Als symptoombestrijding dus een mooi middel, maar niet om de oorzaak van de vuurwerkangst op te lossen. Wist je dat er 38 soorten Bach bloesems zijn, en dat de kans dus groot is dat een andere Bach remedie veel beter bij jouw hond past, juist in het geval van vuurwerkangst? Zo’n remedie stel ik specifiek voor jouw hond samen.

Mocht je hond niet eerder bang geweest zijn van vuurwerk, of je hebt een nieuwe hond en hij wordt onverwacht toch angstig, dan is Bach Rescue wél een goede optie. Op dat moment voorkomt het verder trauma. Andere veilige middelen zijn bijvoorbeeld Phytonics Strezz, wat het zenuwstelsel versterkt waardoor de hond zijn angst beter kan handelen, of Avena Sativa complex. Deze laatste filtert prikkels tot een milde ervaring, maar daarvan komt de dosering wel nauw. Als jij wil weten wat het meest geschikt is voor jouw hond, dan is het raadzaam een consult af te spreken, zodat de gekozen middelen ook daadwerkelijk resultaat hebben. Daarbij kun je dan aan de slag met training, zodat jouw hond het jaar erop de jaarwisseling hopelijk slapend doorkomt! 

Tip 4: Leer je hond te ontspannen met TTouch

TTouch is een aanrakingsmethode die werkt met cirkelvormige bewegingen. Deze aanrakingen ontspannen het lichaam en geven bewustwording. TTouch zorgt ervoor dat het dier lichamelijk, mentaal en emotioneel in balans wordt gebracht. Het heeft invloed op het veranderen van een gedragspatroon, het brengt ontspanning, rust, minder stress en angst, vergroot het vertrouwen en zorgt ervoor dat jouw hond zich zekerder voelt. Voor specifieke problemen, zoals vuurwerkangst, is TTouch daarom heel goed in te zetten!

Het leuke én handige van TTouch is dat je het zelf kunt uitvoeren. Vijf minuten per dag is al voldoende! In een workshop of een speciaal TTouchconsult krijg je als eigenaar handvatten om het zelf te leren. Hierdoor kan jij thuis aan de slag met TTouch! Als je je hond deze aanrakingen leert associëren met ontspanning, buiten de decembermaand om, kun je dat perfect inzetten op de momenten dat het nodig is. Je hond weet dan wat te verwachten en zal zich eerder en gemakkelijker kunnen ontspannen. Naast de cirkelvormige bewegingen zijn bandages of een zogenaamd Thundershirt ook opties. Dit bakent de hond in en geeft een constante, zachte druk op het lichaam, waardoor het ontspannend werkt op het zenuwstelsel.

Tip 5: Train tegen vuurwerkangst juist het hele jaar door…

Zoals je als het goed is nu al weet, is december niet de juiste maand om je hond te trainen op vuurwerk. Dat doe je in de andere maanden. Heb je dus een hond met vuurwerkangst, dan begin je al in februari of maart met trainen. Dat hoeft niet altijd met hulpmiddelen als vuurwerkcd’s of echte knallen. Wat we willen is dat je hond leert om sterker in zijn schoenen te staan, dat je hem gaat begeleiden om meer durf te tonen en dat jullie samen onderzoekend de wereld instappen.

Dat begint met maatregelen, die specifiek gericht zijn op jouw hond. De hond laten zien dat jij zijn veilige basis bent is daarbij van belang. Je hond zelfzekerder maken is vaak een goede eerste stap. Daar kan je zelf al aan gaan werken: laat je hond bijvoorbeeld zelf eens de route kiezen als jullie gaan wandelen of zoek een leuke cursus uit die past bij je hond, zoals speuren! Dat versterkt jullie band en zal jouw hond meer zelfvertrouwen geven. Maar: iedere soort angst vraagt echter andere begeleiding en een ander trainingsplan. Individueel advies, specifiek op jouw hond gericht, heeft de meeste kans op resultaat.  

Advies op maat voor een langdurig resultaat

Voor alle tips die hierboven worden gegeven geldt hetzelfde: kies hetgeen wat bij jouw hond past. Iedere hond is anders. Standaardadviezen en tips kunnen jou en je hond al goed op weg helpen, maar in sommige gevallen is advies op maat nóg beter. Vanuit een holistisch oogpunt kan er worden gekeken naar wat voor jouw hond het meest geschikt is. Zo kan er met passende maatregelen en/of natuurlijke middelen een langdurig resultaat worden bereikt, zodat de vuurwerkangst van jouw hond vermindert. Want willen we allemaal geen feestelijke decembermaand?